لوله گالوانیزه، لولهای است که از فولاد ساخته میشود و بهدلیل برخورداری از زینک یا روی، مقاومت زیادی در برابر خوردگی دارد. مهمترین ویژگی لوله گالوانیزه، سطح آن است که با فلز روی پوشانده میشود؛ این پوشش، از تماس مستقیم فولاد با رطوبت و عوامل خورنده جلوگیری میکند. در نتیجه، هر پیمانکاری که بهدنبال افزایش طول عمر سازهها و جلوگیری از آسیبهای ناشی از خوردگی و رسوبات معدنی است، بهسراغ لوله گالوانیزه میرود. البته، نکات مهمی درباره این لوله فولادی وجود دارند که قبل از خرید باید بدانید. برای آشنایی بیشتر با لوله گالوانیزه، مشخصات فنی، کاربردها، انواع و نحوه تهیه آن، ادامه این مطلب را از اکوآهن مطالعه کنید.
لوله گالوانیزه چیست و چه ویژگیهایی دارد؟
لوله گالوانیزه (Galvanized Pipe) نوعی لوله فولادی است که سطح داخلی و خارجی آن با لایهای از فلز روی پوشانده میشود؛ بههمین دلیل است که همه لولههای گالوانیزه، در برابر زنگزدگی و خوردگی مقاوم هستند. طول استاندارد این لولهها معمولاً ۶ متر است و قطر آنها بین ۱ تا ۸ اینچ برآورد میشود؛ همچنین، لولههای گالوانیزه از آهن سفید نوردشده یا فولاد نرم ساخته میشوند و بهخاطر ساختار متالورژیکی و پوشش محافظ، در شرایط محیطی سخت، بادوام هستند. از جمله مهمترین ویژگی های لوله گالوانیزه عبارتاند از:
- طول عمر بیشتر نسبت به لولههای فولادی معمولی
- تحمل تنش مکانیکی و فشار داخلی بین 12 تا 16 بار
- مقاومت بسیار زیاد در برابر خوردگی و زنگزدگی
- مناسب برای محیطهای مرطوب و نیمهخورنده
- نگهداری و تعمیر آسان در طول زمان
انواع لوله گالوانیزه
لولههای گالوانیزه بر اساس روش تولید، نوع فرآیند گالوانیزاسیون، وزن و استانداردهای ساخت به دستههای مختلفی تقسیم میشوند. آشنایی با این دستهبندیها به شما کمک میکند تا بتوانید متناسب با کاربرد پروژه خود، انتخاب دقیقتری داشته باشید. در ادامه انواع لوله گالوانیزه را در دستهبندیهای ذکر شده، بهصورت کامل بررسی خواهیم کرد.

انواع لولههای گالوانیزه از نظر روش تولید
فرآیند تولید لوله گالوانیزه به دو روش با درز و بدون درز یا مانیسمان (Seamless) است. هر یک از این روشها، از ویژگیها و کاربردهای خاصی برخوردار هستند و انتخاب آنها به نوع پروژه، فشار کاری و شرایط محیطی بستگی دارد.
- لوله گالوانیزه درزدار: این نوع لوله را از ورق فولادی نوردشده میسازند و پس از خمکاری، درز آن جوش داده میشود. لولههای درزدار قیمت مناسبتری دارند و بیشتر در تأسیسات ساختمانی و کاربردهای عمومی استفاده میشوند.
- لوله گالوانیزه بدون درز: این لولهها از شمش فولادی ساخته میشوند و سطح آنها هیچ دَرز یا جای جوشی ندارد. بهدلیل نداشتن درز جوش، مقاومت بالاتری در برابر فشار دارند و برای پروژههای صنعتی و خطوط انتقال حساس مناسب هستند.
روش گالوانیزاسیون
گالوانیزاسیون، فرایندی است که در آن، سطح لوله فولادی با فلز روی پوشانده میشود تا از خوردگی جلوگیری شود. این فرآیند به دو روش گرم و سرد انجام میشود که هر کدام ویژگیها و کاربردهای متفاوتی دارند. انتخاب بین این دو نوع، به شرایط پروژه، اهداف شما و نوع استفاده بستگی دارد.
در ادامه، تفاوتهای لوله گالوانیزه سرد و گردم را در یک جدول جامع بررسی میکنیم:
| ویژگیهای مهم | ویژگیهای لوله گالوانیزه گرم چیست؟ | ویژگیهای لوله گالوانیزه سرد چیست؟ |
| فرآیند تولید | غوطهور شدن کامل لوله در حمام روی مذاب | استفاده از روش الکترولیز و پوششدهی با روی |
| مقاومت در برابر خوردگی | مقاومت بسیار بالا در محیطهای مرطوب و خورنده | مقاومت کمتر در مقایسه با گالوانیزه گرم |
| طول عمر | طول عمر بیشتر
(بیش از 50 سال در شرایط مطلوب) |
عمر کوتاهتر نسبت به گالوانیزه گرم |
| ظاهر سطحی | سطح مات و ضخیم | سطح براق و نازک |
| هزینه تولید | هزینه بالاتر به دلیل فرآیند پیچیدهتر | هزینه تولید پایینتر |
| کاربردها | مناسب برای سازههای بیرونی و محیطهای سخت | مناسب برای استفادههای داخلی و کمتنش |
| وزن لایه گالوانیزه | ضخامت بیشتر و وزن سنگینتر | ضخامت کمتر و وزن سبکتر |
حساسیت روش گالوانیزاسیون، به روش ساخت و تفاوت لوله گالوانیزه گرم و سرد بستگی دارد؛ زیرا نوع گالوانیزاسیون، مستقیم روی کیفیت پوشش و دوام لوله فولادی تاثیر میگذارد. بهطورکلی، گالوانیزاسیون شامل چند مرحله مشخص است که بهترتیب عبارتاند از:
- تمیزکاری و چربیزدایی سطح لوله
- اسیدشویی برای حذف زنگزدگی و اکسیدها
- شستوشو با آب و آمادهسازی سطح
- غوطهوری در فلز روی مذاب یا اعمال پوشش روی
- خنککاری و کنترل کیفیت نهایی
انواع لوله گالوانیزه از نظر وزن و ضخامت
وزن و ضخامت لولههای گالوانیزه، مهمترین عوامل در انتخاب و قیمتگذاری هستند. ضخامت دیواره، تأثیر مستقیم روی استحکام، وزن نهایی و کاربرد لوله دارد؛ بنابراین، هر چقدر ضخامت بیشتر باشد، وزن هر متر لوله افزایش پیدا میکند. در جدول زیر، نگاهی مختصر به انواع ضخامت و وزن قطرهای رایج لولههای گالوانیزه میاندازیم:
| قطر لوله (اینچ) | ضخامت (میلیمتر) | وزن در هر متر (کیلوگرم) |
| ½ | 1 تا 3 | 0.51 تا 1.45 |
| ¾ | 1 تا 3 | 0.66 تا 1.81 |
| 1 | 1 تا 4 | 0.83 تا 3.05 |
| ¼ – 1 | 1 تا 4 | 1.04 تا 3.85 |
| ½ – 1 | 1 تا 4 | 1.19 تا 4.42 |
| 2 | 1 تا 6 | 1.49 تا 8.13 |
| ½ – 2 | 1.5 تا 6 | 2.79 تا 10.51 |
| 3 | 2 تا 6 | 4.38 تا 12.51 |
| 4 | 2 تا 6 | 5.68 تا 16.26 |
| 5 | 2.5 تا 6 | 8.62 تا 20.51 |
| 6 | 2.5 تا 7 | 10.48 تا 28.68 |
| 8 | 3 تا 7 | 16.08 تا 37.74 |
مشخصات فنی و استانداردهای لوله گالوانیزه
برای انتخاب لوله گالوانیزه، ابتدا باید با مشخصات فنی و استانداردهای آن آشنا شوید. چرا که لولههای گالوانیزه از نظر استانداردها نیز، انواع مختلفی دارند. این مشخصات، کیفیت متریال، میزان مقاومت مکانیکی، دوام پوشش روی و تطابق لوله با شرایط کاری پروژه را مشخص میکنند.
مهمترین استانداردهای بینالمللی و مشخصات لوله گالوانیزه را در جدول زیر میبینید:
| مشخصات لوله گالوانیزه | مقدار یا مشخصه استاندارد | توضیح تخصصی |
| استاندارد لوله گالوانیزه | ASTM A53، BS EN 10255 و DIN 2440 | تعیینکننده تلرانس ابعادی، کیفیت ساخت و خواص مکانیکی |
| نوع فولاد پایه | فولاد کربنی کمآلیاژ | مناسب برای گالوانیزه شدن با استحکام و شکلپذیری مطلوب |
| مقدار کربن | حداکثر 0.25 درصد | حفظ تعادل بین استحکام، چقرمگی و قابلیت جوشکاری |
| فرآیند پوششدهی | گالوانیزه گرم | ایجاد پوشش یکنواخت با چسبندگی بالا و دوام طولانی |
| ضخامت لایه روی | حدود 40 تا 120 میکرون | وابسته به شرایط محیطی و نوع کاربرد |
| مقاومت کششی نهایی | تقریبی 330 تا 400 مگاپاسکال | توان تحمل تنشهای کششی و فشاری |
| تنش تسلیم | در حدود 200 مگاپاسکال | مرز شروع تغییر شکل دائمی |
| قطر نامی لوله | از ½ تا 6 اینچ | انتخاب بر اساس دبی، فشار و نوع مصرف |
| طول شاخه استاندارد | 6 متر | مطابق الزامات استانداردهای بینالمللی |
| ضریب انبساط حرارتی | 12×10⁻⁶ بر درجه سانتیگراد | مؤثر در طراحی خطوط در شرایط تغییر دما |
کاربرد لوله گالوانیزه در صنعت
هر جا که دوام و مقاومت اهمیت ویژهای دارد، لولههای گالوانیزه بهعنوان بهترین پیشنهاد، روی میز قرار میگیرند. در ادامه، به 6 مورد از کاربردهای رایج لولههای گالوانیزه اشاره میکنیم که باید بدانید:
- خطوط انتقال آب شهری و روستایی: لولههای گالوانیزه به دلیل مقاومت بالا، برای انتقال آب آشامیدنی و کشاورزی در مناطق شهری و روستایی کاربرد دارند.
- لولهکشی در تأسیسات ساختمانی: این لولهها بهعنوان خطوط اصلی آب و تهویه در ساختمانهای مسکونی، تجاری و اداری به کار میروند. همچنین، طول عمر بالای این لولهها، هزینه تعمیرات را کاهش میدهد.
- ساخت گلخانهها: لولههای گالوانیزه در اسکلتبندی گلخانهها هم استفاده میشوند. چرا که علاوه بر سبک بودن، در برابر رطوبت و تغییرات دما مقاوماند. این نوع لولهها با عنوان «لوله گالوانیزه گلخانه» شناخته میشوند.
- صنایع پتروشیمی: لولههای ضخیم گالوانیزه از جمله نمره 5 با ضخامت 2.5 میلیمتر در تأسیسات مرتبط با نفت و گاز کاربرد دارند. این لولهها به دلیل مقاومت شیمیایی بالا در برابر مواد خورنده مورد استفاده قرار میگیرند.
- شبکههای فاضلاب: استفاده از لولههای گالوانیزه برای انتقال فاضلاب و آبهای خاکستری، بهخاطر تحمل فشار بالا و ماندگاری زیاد پیشنهاد میشود.
- پروژههای دریایی و ساحلی: در محیطهای مرطوب و خورنده نزدیک به دریا، چیزی جر لوله گالوانیزه به درد پروژهها نمیخورد. مقاومت در برابر زنگزدگی و خوردگی، دلیل کاربرد لوله گالوانیزه در این پروژهها هستند.

مراحل تولید لوله گالوانیزه چگونه است؟
بهطور خلاصه، تولید لوله گالوانیزه با آمادهسازی فولاد پایه شروع میشود؛ پس از شکلدهی لوله، نوبت به عملیات تمیزکاری و چربیزدایی میرسد و در ادامه، لوله وارد فرایند گالوانیزاسیون میشود. در این مرحله، لایهای یکنواخت از روی یا زینک، روی سطح لوله مینشیند. در مرحله پایانی، کنترل کیفیت شامل بررسی ضخامت پوشش، یکنواختی سطح و خواص مکانیکی انجام میشود تا محصول نهایی مطابق استانداردها روانه بازار فولاد شود.
مزایا و معایب لوله گالوانیزه در صنایع مختلف
لولههای گالوانیزه هم مثل همه محصولات دیگر در بازار آهن، نقاط قوت و ضعف خودشان را دارند. برای درک بهتر، در جدول زیر به مقایسه مزایا و معایب این لولهها پرداختهایم:
| مزایا | معایب |
| مقاومت قابل توجه در برابر زنگزدگی و خوردگی | احتمال رسوبگیری پس از گذشت زمان |
| طول عمر زیاد و نیاز کمتر به تعمیرات | وزن زیاد در مقایسه با لولههای پلیمری |
| قابل استفاده در محیطهای خورنده و مرطوب | هزینه نصب و حملونقل بالاتر |
| استحکام مناسب برای پروژههای ساختمانی | نیاز به بررسی و تعویض دورهای در بعضی از شرایط خاص |
| بازیافتپذیری و سازگاری با محیطزیست | حساسیت بیشتر در برابر شوکهای دمایی |
طول عمر مفید لوله گالوانیزه چقدر است؟
طول عمر مفید لوله گالوانیزه معمولاً بین ۳۰ تا ۵۰ سال برآورد میشود؛ البته، این بازه به شرایط محیطی، کیفیت پوشش روی، میزان رطوبت، وجود مواد خورنده و نحوه نصب و نگهداری بستگی دارد. در محیطهای خشک که خوردگی در آنها بسیار کم است، لولههای گالوانیزه حتی بیشتر از 50 سال هم عمر میکنند.
چگونه بهترین لوله گالوانیزه را برای پروژهتان انتخاب کنید؟
برای انتخاب مناسب، ابتدا نیازهای فنی پروژه بهدرستی مشخص کنید و سپس لوله را براساس این نیازها سفارش بدهید؛ برای این کار، طبق مراحل زیر جلو بروید:
- مرحله اول؛ نوع کاربرد و شرایط محیطی پروژه را مشخص کنید.
- مرحله دوم؛ قطر و ضخامت مناسب را بر اساس فشار و دبی انتخاب کنید.
- مرحله سوم؛ استاندارد تولید و برند سازنده را بررسی کنید.
- مرحله چهارم؛ کیفیت پوشش روی و یکنواختی سطح را ارزیابی کنید.
- مرحله آخر؛ قیمت را در کنار کیفیت و خدمات تأمینکننده مقایسه کنید.
عوامل موثر بر قیمت لوله گالوانیزه
قیمت لوله گالوانیزه، تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد که مهمترینشان، «قیمت روز فولاد» و «فلز روی» هستند. علاوهبر این موارد، ضخامت لوله، قطر، روش گالوانیزاسیون، استاندارد تولید، برند کارخانه و نوسانات بازار ارز هم در قیمت نهایی نقش دارند. البته، باید هزینه حملونقل و میزان سفارش را هم در نظر گرفت تا به قیمت واقعی رسید.
مشاوره رایگان برای انتخاب لوله گالوانیزه مناسب پروژه شما
برای خرید لولههای گالوانیزه، معمولاً باید یا به کارخانه مراجعه کنید یا از واسطهها قیمت بگیرید. اما در «اکوآهن» نیازی به هیچکدام این کارها نیست! ما در مجموعه اکوآهن قیمت کارخانه را در اختیارتان قرار میدهیم؛ آن هم بدون هیچ هزینه اضافی. این یعنی هم قیمت مناسب، هم خرید بدون دردسر! علاوه بر این، در شرایطی که بازار دائم در نوسان است، میتوانید روی قیمتهای بهروز و منطقی ما حساب کنید.
کافی است با شماره 91001027 – 021 تماس بگیرید تا از همکاران ما مشاوره تخصصی و رایگان دریافت کنید. علاوه بر این، سیستم حملونقل سریع و مطمئنی داریم؛ بنابراین خیالتان از بابت تحویل هم راحت باشد.